İstanbul Büyükşehir Belediyesi, şehir içindeki kamu kurumlarının elektronik haberleşme altyapı hizmetleri için İstanbul Elektronik Haberleşme ve Altyapı Hizmetleri San. ve Tic. AŞ (İSTTELKOM) şirketini kurmuş ve BTK’dan lisans almıştı.
İSTTELLKOM, ilk olarak kamu kurumlarının iletişim altyapısını oluşturmak için kurulsa da ilerleyen yıllarda mahallelere fiber kablo döşeyip bu altyapıyı Türk Telekom, Turkcell Superonline gibi işletmeci operatörlere satar konuma geldi. İSTTELKOM, sunduğu sözleşme şartıyla işletmeci operatörleri zorlamaya ve fiber altyapı konusunda tekel oluşturmaya yönelik uygulamalarıyla dikkat çekiyor.
Türk Telekom, Turkcell Superonline gibi özel şirketlerin altyapı kurması engelleniyordu
Sektörde faaliyet gösteren altyapı işletmecileri, kendi fiber altyapılarını kurmak için gerekli olan kazı iznini almak üzere İBB’ye başvurduklarında, bu şirketlere kazı izni verilmeyerek İSTTELKOM’a yönlendiriliyor. Bu durum ise İSTTELKOM’un bir telekomünikasyon işletmecisi gibi davranarak, esas işi elektronik haberleşme hizmeti sunmak olan işletmeciler ile rekabete girmesine neden oluyor. İşletmecilerin İSTTELKOM’a gittiklerinde karşılaştıkları zorlu sözleşme şartları da sektörde tam rekabet ortamının sağlanmasını engelliyor. İmzalanan sözleşmede yer alan; işletmecinin kurulum maliyetine katlandığı altyapının mülkiyetinin İSTTELKOM’a ait olduğuna ve işletmecinin bu altyapıyı başka şahıs ve kuruluşlara kullandıramayacağına ilişkin hükümler fiber altyapı yatırımı yapmak isteyen işletmecileri zor durumda bırakıyor.
Rekabet Kurumu, İSTTELKOM’u haksız buldu
Serbest Telekomünikasyon İşletmecileri Derneği’nin (TELKODER) 2017 yılında, İSTTELKOM’u “Tesis Paylaşım Protokolü” ile rakiplerinin faaliyetlerini zorlaştırmak suretiyle 4054 sayılı Kanun’u ihlal ettiğini öne sürmüş ve İSTTELKOM’dan şikayetçi olmuştu. TELKODER’in şikayeti üzerine Rekabet Kurumu tarafından yapılan görüşmeler sonucunda İSTTELKOM’un İstanbul’da elektronik haberleşme altyapısı kurulum pazarında hakim konumda olduğu oybirliği ile kabul edildi ve İSTTELKOM’un hakim durumunu kötüye kullandığı gerekçesi ile 2018 yılı gelirlerini esas alarak 198 bin 203 TL idari para cezası uygulanmasına hükmedildi. Yine, işletmecilerin maliyetine katlandığı altyapının mülkiyetinin İSTTELKOM’da kalmasını öngören ve bu altyapının diğer işletmecilere kullandırılmasını engelleyen maddelerin de sözleşmeden çıkarılmasına karar verildi.
Fiber altyapı çalışmaları hızlanacak
İdari para cezasının yanı sıra, kaldırılması hükmedilen iki madde, işletmecilerin fiber altyapı oluşturmasındaki büyük engelleri ortadan kaldırıyor. İBB yönetimi veya herhangi bir belediye yönetimi altyapı üzerinde mülkiyet tesis edemeyecek ve altyapı üzerinden gelir elde etme durumları ortadan kalkacak. Şirketlerin kendi kurdukları altyapı üzerinde mülkiyet hakkına sahip olabilmeleri (imtiyaz ve lisans hükümleri saklı olmak üzere) ve bu altyapıyı diğer işletmecilere kısmen veya tamamen kullandırma, kiralama veya devretme haklarına kavuşmaları; altyapı paylaşımının önünü açacak. Rekabet Kurumu kararının ardından İstanbul’da fiber altyapı çalışmalarının hızlanması bekleniyor.
